အလုပ်လုပ်နေရင်းနဲ့ အလုပ်ရဲ့ သဘောသဘာဝက ဘာလဲ? ငါက ဘာကြောင့် အလုပ်လုပ်နေရတာလဲ? အခုလုပ်နေတဲ့အလုပ်က ငါ့ကို ကျေနပ်မှု ပေးနိုင်ရဲ့လား? ဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေကို မေးမိပြီ ဆိုရင် ဒီစာအုပ်က မိတ်ဆွေအတွက်ပါပဲ။

ကမ္ဘာကြီးကို အုပ်စိုးနေတာ ဘောဂဗေဒပညာရှင်တွေနဲ့ နိုင်ငံရေးဒဿနပညာရှင်တွေရဲ့ အိုင်ဒီယာတွေလို့ ဒီစာအုပ်ရဲ့ အစမှာပဲ ဖတ်ရမယ်။ ဒါဟာ ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတာလဲဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ အိုင်ဒီယာတွေဟာ လူတွေနားလည်ထားတာထက် အများကြီးပိုပြီး သက်ရောက်မှုရှိနေလို့ပါတဲ့။ ဒါဆို Barry Schwartz ရဲ့ Why We Work ကို ဆရာထင်ဇော်မှူးသင်က ကောင်းမွန်သောလုပ်ငန်းခွင် အမည်နဲ့ ဘာသာပြန်ဆိုထားတဲ့ ဒီစာအုပ်မှာ လူတွေဘာကြောင့် အလုပ်လုပ်ကြတယ်၊ အလုပ်လုပ်ဖို့ ဘယ်လိုအရာတွေက သူတို့ကို လှုံ့ဆော်ပေးတယ်၊ လွှမ်းမိုးခံထားရတဲ့ အိုင်ဒီယာတွေရဲ့ အပြင်ဘက်ကို ထွက်ဖို့ ဘယ်လိုစတင်ရမယ် ဆိုတဲ့အရာတွေကို စနစ်တကျ လေ့လာဆန်းစစ်ထားတာ ဖတ်ရှုရပါမယ်။

လူတွေ အလုပ်လုပ်ကြတယ် ဆိုတာ ငွေရဖို့ အဓိကလို့ ဆိုရင် သိပ်တော့ မလွဲပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ငွေရတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်တိုင်းက စိတ်ကျေနပ်စရာ ကောင်းပါရဲ့လား? ဒါဆို စိတ်ကျေနပ်စရာ ငွေကြောင့် မဟုတ်တဲ့ တခြားအကြောင်းရင်းတွေကို လိုက်လံဖွေရှာရင် မနည်းမနောပဲ ဆိုတာ သိနိုင်ပါမယ်။ ဒီအကြောင်းက စိတ်ဝင်စားစရာလည်း ကောင်းပါတယ်။

စိတ်ကျေနပ်မှုရတဲ့ ဝန်ထမ်းဆိုတာ –
(၁) အလုပ်ထဲမှာ စိတ်ဝင်စားမှု ရှိကြတယ်။
(၂) အလုပ်လုပ်ရတာ ပျော်စရာကောင်းတယ်။
(၃) အလုပ်ထဲမှာ ကြီးစိုးခွင့်ရတယ်။
(၄) လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အသုံးချပြီး အခြားပိုင်ဆိုင်ခွင့်တွေ ဖန်တီးနိုင်တယ်။
(၅) အလုပ်ဟာ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝတယ်လို့ ခံယူပြီး ကမ္ဘာကြီးအတွက် ကောင်းတဲ့ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စေမယ်လို့တောင် ယုံကြည်တယ်။

ဟုတ်ပြီ … ဒါဆို မေးစရာ ရှိလာပါပြီ။ အဲ့ဒီလက္ခဏာတွေ အကုန်လုံးရှိတဲ့ အလုပ်အကိုင်မျိုးက ဘယ်မှာလဲ?

ယနေ့ကမ္ဘာမှာ လူအများစုအတွက် အလုပ်ဆိုတာ ပျင်းစရာကောင်းနေကြပါတယ်။ အရင်းရှင်စနစ် ထွန်းကားလာတဲ့အခါ အလုပ်ကနေရနိုင်တဲ့ (ရုပ်ဝတ္ထုပစ္စည်း မဟုတ်တဲ့) အခြားသော စိတ်ကျေနပ်စရာတွေဟာ နည်းပါးလာပါတယ်။ ပျောက်ကွယ်သွားတာတွေတောင် ရှိပါတယ်။ အခြေခံ လစာဝန်ထမ်းအများစုဟာ လခအတွက်ကိုပဲ ဦးစားပေးပြီး အလုပ်လုပ်နေကြတယ်။ သူတို့တွေဟာ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝတဲ့အလုပ်မျိုး၊ စိန်ခေါ်မှုရှိတဲ့အလုပ်မျိုး၊ ကိုယ့်လက်ကိုယ်ခြေ လုပ်ခွင့်ရတဲ့အလုပ်မျိုးတွေ ရှာဖွေခဲ့ကြမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ကို လစာအတွက် အလုပ်လုပ်ရမဲ့ လုပ်ငန်းခွင်က အနိုင်ယူသွားပါတယ်။

မိတ်ဆွေအနေနဲ့ကော လက်ရှိလုပ်နေတဲ့အလုပ်က ကိုယ်နဲ့ အဆင်ပြေရဲ့လား (သို့) စိတ်ကျေနပ်ပျော်ရွှင်ရဲ့လား … အလုပ်က မှန်းချက်နဲ့ နှမ်းထွက် ကိုက်မနေဘူးလို့ ယူဆရင် ဒီစာအုပ်ဟာ အဲ့မေးခွန်းအတွက် အဖြေဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။

ရပ်ကွက်ဓမ္မာရုံတစ်ရုံရဲ့ရှေ့တည့်တည့်မှာ နေဖူးကြလား။
ဓမ္မာရုံလေးရဲ့ရှေ့မှာ နေမိသူတစ်ဦး ကြုံရတဲ့ အကြောင်းတွေရယ်၊ ရပ်ကွက်နဲ့ ဓမ္မာရုံတစ်ရုံအတွင်းက အချို့ဖြစ်ရပ်လေးတွေရယ် အကြောင်းတွေကို ဓမ္မာရုံ ဝတ္ထုအသစ်မှာ ဆရာအကြည်တော်က ဘယ်လိုခွီရအောင် ရေးသားခဲ့သလဲ ..?

နေ့ညမပြတ် လော်စပီကာအသံက ခပ်ကျယ်ကျယ်၊ ဓမ္မာရုံက သေးသေးသွယ်သွယ်၊
ဤသည်ကား ရပ်ကွက်၏ ပြယုဂ်။ ဓမ္မာရုံကို ကြည့်လျှင် မြင်နိုင်ပါမည်၊ ယိုင်နဲ့နဲ့ သစ်သားတိုင်ပေါ်မှာ မှီတည်နေပြီး ပျဉ်ကြမ်းကပ် သွပ်ဆွေး ခပ်ရွဲရွဲလေး။
ရပ်ကွက်က ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် မဟုတ်သော်ငြား သိပ်ပြီး လှီလှသည် မဟုတ်။ အခြေခံလူတန်းစား များသည်။ ထိုရပ်ကွက်ကြီးအလယ်မှာ ဆယ်ပေနှစ်ခန်းသာသာ ဓမ္မာရုံလေးက အချက်အချာကျစွာ ရှိနေသည်။

၎င်းရပ်ကွက်၊ ၎င်းဓမ္မာရုံရှေ့တည့်တည့်မှာ ဆိုက်ဆိုက်မြိုက်မြိုက် လာနေမိသူက ဖွားငွေခင်။ ဖွားငွေခင်က ရွာမှာ အေးအေးလူလူ တစ်သက်လုံး နေလာခဲ့သူ။ လင်သားဖြစ်သူ ဦးထွန်းတင့် ကွယ်လွန်ပြီးတော့ သားဖြစ်သူက သူတို့နဲ့လဲ နီးနီးနားနား မြို့မှာ အခြေချပါလား ဆိုလို့ အရပ်တစ်ပါးကို ပြောင်းရွှေ့လာတာ။ ပြောင်းမဲ့ပြောင်းတော့လဲ အနှီရပ်ကွက် ဓမ္မာရုံရှေ့တည့်တည့်က အိမ်။
အဲ့ဒီအိမ် မဝယ်ဖို့ သားဖြစ်သူ ဘယ်လိုနားချချ လက်မခံဘဲ ဝယ်ပြီး နေတယ်။ နေပြီး သကာလမှာတော့ … အင်း ပြောရရင် ဩချရလောက်တဲ့ ရပ်ကွက်ထဲက သာရေးနာရေး ဘာသာရေး ပွဲလမ်းပေါင်းစုံကြောင့် လော်စပီကာဆိုသည့်အရာနဲ့ ဖွားငွေခင်ခမျာ လှလှကြီး တိုးရပါလေရော။ ဖွားငွေခင် ဘာဖြစ်မလဲ?

ဖွားငွေခင်ရဲ့ အကြောင်းပြီးလေတော့ ဓမ္မာရုံလေးရဲ့ အကျိုးအကြောင်း အဆိုးအကောင်း ဖြစ်ပုံ ဇာတ်စုံကို ဆရာအကြည်တော်က ဆက်ပြီး ရေးသားတင်ပြတယ်။

သေးသေးသွယ်သွယ် ပိန်လှီလှီ ဆန်ခါပေါက် သွပ်မိုး ဓမ္မာရုံကို ပြင်ဆင်တည်ဆောက်ဖို့ လုပ်ရင်း မုခ်ဦးပဲ ပြီးသွားတာမျိုး၊
ပြီးတော့ ဓမ္မာရုံပြင်ဆောက်ဖို့ ရပ်ကွက်ထဲက ဓမ္မာရုံလူကြီးတွေ နည်းအမျိုးမျိုး ကြံဖန်စဉ်းစား လုပ်ကြရာက မပြုံးဘဲ ဝါးလုံးကွဲရယ်ရမဲ့ ဟာသတွေကို ဖတ်ရမယ်။
အို ဘာပြောကောင်းမလဲ … အလွဲတွေနဲ့ ခွီစရာ ဇာတ်လမ်းတွေ … နောက် ရယ်စရာမောစရာ ဆိုတဲ့အတိုင်း ရယ်ပြီး မောသွားရမယ့် အကြောင်းတွေ …
ရပ်ကွက်ဓမ္မာရုံလေးတစ်ရုံရဲ့ အဖြစ်သနစ်တွေအကြောင်း ဆရာအကြည်တော်ရဲ့ ရေးဟန်အတိုင်း သွက်လက် ရွှင်ပြစွာ ရေးဖွဲ့ထားတဲ့ ဓမ္မာရုံ ဝတ္ထုအသစ်ကို ဖတ်ပြီး ခွီလိုက်ရအောင်လား …

ဆရာဇင်ယော်နီရဲ့ ရွှေအိမ်တော်အဖွင့်ကျမ်း စာအုပ်လေးကို အိမ်ခြံမြေဝယ်ယူမဲ့သူတွေ၊ အိမ်ခြံမြေပွဲစားတွေနဲ့ မိမိနေအိမ်ကို အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေလိုသူတွေ လုံးဝဆောင်ထားသင့်ပါတယ်။ မိမိတို့ နေထိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်၊ နေအိမ်‌တွေမှာ အဖျက်ပယောဂ၊ အတိုက်အခိုက်တွေ ရှိမရှိ သံသယဖြစ်နေရင်လည်း ရွှေအိမ်တော်အဖွင့်ကျမ်းကိုသာ ရဲရဲကြီးအားကိုးလိုက်ပါ။ ဗေဒင်၊ ယတြာဆိုတာကို ယုံကြည်ခြင်း၊ မယုံကြည်ခြင်း အသာထားလို့ ဒီစာအုပ်လေးကို ကိုယ့်မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်း၊ တိုင်ပင်ဖော်တိုင်ပင်ဖက် တစ်‌ယောက်လို ဘေးနားမှာ ထားထားလိုက်ပါ။ အချိန်တစ်ခု ကြာသွားတဲ့အခါ ကိုယ့်အတွက် ဘယ်လောက်အကျိုးရှိသလဲဆိုတာ လက်တွေ့သိလာပါလိမ့်မယ်။

ဒီစာအုပ်ထဲမှာ အိမ်ခြံမြေပိုင်ရှင်များအတွက် မြေသန့်နည်း၊ အမှောင့်ပယောဂ အစွဲရှင်းနည်း၊ အတိုက်အခိုက် ပြေပျောက်စေနည်း၊ အရောင်းအဝယ် အမြန်ဖြစ်နည်း၊ အိမ်ဆောက်ဖို့အတွက် ရက်ကောင်းရက်မြတ် ရွေးချယ်နည်း‌တွေလို တန်ဖိုးရှိတဲ့ နည်းလမ်းတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

လောကီပညာရပ်ဆိုတာဟာ သာမန်လူတွေ မမြင်နိုင်တဲ့အရာပါ။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီပညာရပ်တွေကို ရေးသားထုတ်ဝေထားတဲ့ ဒီစာအုပ်လေးကို အသုံးပြုပြီး မိမိနေထိုင်ရာ အရပ်ဒေသကို သန့်ရှင်းစင်ကြယ်လိုက်ပါ။ ထိထိရောက်ရောက် ကာကွယ်ပါ။ ဒီစာအုပ်ထဲမှာ အကျိုးစီးပွားဖြစ်ထွန်း‌စေတဲ့ ယတြာ‌တွေ၊ ဂါထာအစွမ်းတွေကိုလည်း တွေ့မြင်ဖတ်ရှုရပါလိမ့်မယ်။ ဆရာဇင်ယော်နီက ခုနှစ်ရက်သားသမီးများအတွက် အိမ်ခြံမြေနဲ့ပတ်သတ်ပြီး ဆောင်ရရှောင်ရမှာတွေ၊ အတိုက်အခိုက်အဖျက်ရန်က ကာကွယ်ရမဲ့အရာတွေကို စေတနာပါပါ ဖော်ပြထားတာမို့ တန်ဖိုးရှိတဲ့ လက်စွဲတော်စာအုပ်ဖြစ်လာပါမယ်။

ရွှေအိမ်တော်အဖွင့်ကျမ်းဟာ တအုပ်ဆောင်ထားရုံဖြင့် တဘဝလုံးအတွက် အကြံဉာဏ်ကောင်းပေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် မိမိဘဝတစ်လျှောက်လုံး မင်္ဂလာနိမိတ်၊ မင်္ဂလာအခါတွေနဲ့ ပြည့်ဝစေဖို့အတွက် ရွှေအိမ်တော်အဖွင့်ကျမ်းကို ဆောင်ထားလိုက်ပါ။

မသိသူကျော်သွား သိသူဖော်စားပေရော့ဗျာ … တအုပ်တည်းမှာ ဆရာဇင်ယော်နီရဲ့ ဂမ္ဘီရလက်ဆောင်ပေါင်း ၃၀၀ ကျော်ကို ထည့်သွင်းပေးထားတယ်။ မနောမယဂျာနယ်၊ မြန်မာ့အသံ ရွှေလမ်းငွေလမ်း ညွှန်လိုက်မယ် အစီအစဉ်၊ ပတ္တမြားအက်ဖ်အမ် တာရိုစကုပ် အစီအစဉ်၊ ရုပ်သံဌာနတခုမှာ ပြသခဲ့တဲ့ ရွှေစကားငွေစကား အစီအစဉ်နဲ့ online ပေါ်မှာ ရေးသားခဲ့တဲ့ ဂမ္ဘီရလက်ဆောင်များကို စုစည်းဖော်ပြထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တနည်းပြောရရင် ဆရာဇင်ယော်နီရဲ့ ဗေဒင်ပညာ ဘဝလမ်းခရီးတစ်လျှောက် ပြုစုခဲ့တဲ့ အဆီအနှစ် နည်းလမ်းပေါင်း ၃၀၀ ကျော်ကို တစုတစည်းတည်း ဖတ်ရှု လေ့လာနိုင်မယ့် စာအုပ်ထူးကြီးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂမ္ဘီရလက်ဆောင်ပေါင်း ၃၀၀ ကျော်ကို တအုပ်တည်းမှာ စုစည်းထားတာမို့ နည်းလမ်းတွေကို ရှာဖွေရခက်မလား လို့လည်း စိုးရိမ်စရာ မလိုပါဘူး။ သက်ဆိုင်ရာ အခန်းကဏ္ဍအလိုက် ခွဲပြီး စီစဉ်ထားပါတယ်။ ပါဝင်တဲ့ အခန်းခေါင်းစဉ်တွေက –

(က) ငွေရေးကြေးရေးကိစ္စများ

(ခ) အလုပ်ကိစ္စနှင့် နိုင်ငံရပ်ခြား

(ဂ) ပညာရေး၊ တရားတဘောင်နှင့် အထွေထွေ

(ဃ) ကျန်းမာရေး

(င) လက္ခဏာသုတ

(စ) အချစ်ရေး၊ အိမ်ထောင်ရေး၊ မိသားစုရေး

(ဆ) အိမ်နှင့်တနင်္ဂနွေနံကိစ္စများ

(ဇ) ကားနှင့် တနင်္လာနံကိစ္စများ

(ဈ) ဆိုင်နှင့် အင်္ဂါနံကိစ္စများ

(ည) ရွှေနှင့် ဗုဒ္ဓဟူးနံ ကိစ္စများ

(ဋ) မြေနှင့် ကြာသပတေးနံကိစ္စများ

(ဌ) ရေထွက်ကုန်နှင့် သောကြာနံကိစ္စများ

(ဍ) အထည်နှင့် စနေနံကိစ္စများ

ဗေဒင် အဆောင် အစီအရင် ယတြာဆိုတာ လောကထဲက အခက်အခဲတွေကို အလိုလို လွယ်ကူ မသွားစေပါဘူး။ အောင်မြင်လိုသူ၊ ဖြစ်ထွန်းလိုသူဟာ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ကြိုးစားမှုဖြင့် အားထုတ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို ကြိုးစား လျှောက်လှမ်းတဲ့ ခရီးလမ်းမှာ ဆရာဇင်ယော်နီရဲ့ ဂမ္ဘီရလက်ဆောင်တွေဟာ မီးအိမ်တစ်လုံးလို ပန်းတိုင်ဆီ လမ်းပြပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီစာအုပ်ကို ရေးသားပြုစုထားတဲ့ ဆရာဇင်ယော်နီက “ရွှေစကား ငွေစကား ဂမ္ဘီရလက်ဆောင်များဟာ တဦးချင်းစီအတွက်ရော၊ မိသားစုများအတွက်ပါ အရေးကြုံလျှင် ကြုံသလို အသုံးတည့် အကျိုးထူးကြပါစေသတည်း” လို့ ဆုတောင်း မေတ္တာပို့ထားပါတယ်။ ရွှေစကား ငွေစကား ဂမ္ဘီရလက်ဆောင်များကြောင့် အားလုံးပဲ အလုပ်အကိုင် စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ အချစ်နှင့် အိမ်ထောင်ရေး၊ နှင့် လောကီကိစ္စ အဝဝ အဆင်ပြေကြပါစေ … ။