“ဆရာ ဆိုသည်မှာ တပည့်များအား ပညာ၊ ဗဟုသုတ၊ ကိုယ်ကျင့်တရား စသည်တို့ကို သင်ကြားပေးသော ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်သည်” လို့ ဆိုပါတယ်။ ပြီးတော့ ဝါသနာ၊ စေတနာ၊ အနစ်နာ .. စတဲ့ နာ ၃ နာနဲ့ ပြည့်စုံမှ ဆရာကောင်းလို့ ဆိုကြပါတယ်။ စာရေးဆရာ ချစ်ခိုင်စံရဲ့ ‘နေခြည်ဖြာ၍ လင်းစေသား’ ဝတ္ထုမှာ ၂၁ ရာစု ကျောင်းဆရာတစ်ယောက်ရဲ့ ဘဝကို ရသမြောက်စွာ ဖတ်ရှုရမှာပါ။

ကိုမျိုးချစ်ဟာ မြို့လေးတစ်မြို့က စီးပွားရေးသမားတစ်ဦးရဲ့ သား။ ဖခင်က သားတော်မောင်ကို သူ့ရဲ့ အလုပ်ကို ဆက်လက်ဦးစီးစေချင်တယ်။ အခြေခံပညာအဆင့် စာမေးပွဲကို ဂုဏ်ထူးတွေနဲ့ အောင်မြင်လာသူ၊ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှိတဲ့ မိသားစုကနေ ဆင်းသက်သူ မျိုးချစ်ဟာ ဖခင်ဆန္ဒကို လွန်ဆန်ကာ ဝါသနာရဲ့ ပညာရေးတက္ကသိုလ်ကို ရွေးချယ်ပြီး ကျောင်းဆရာဖြစ်လာခဲ့တယ်။ နာ ၃ နာကို အခြေခံပြီး ဝါသနာပါလွန်းလို့ ကျောင်းဆရာဖြစ်လာတဲ့ မျိုးချစ်တစ်ယောက် ပထမဆုံး တာဝန်ထမ်းဆောင်ရတဲ့ ကျောင်းမှာတင် လက်တွေ့ဘဝရဲ့ အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရပါရောလား။

မျိုးချစ်ဟာ ဝါသနာပါလွန်းတဲ့ ကျောင်းဆရာ အလုပ်ကို လုပ်နေရတဲ့အတွက် ပထမဆုံး ဝင်ရတဲ့ မြို့ပေါ်က ကျောင်းမှာတင် ဆရာ ဆရာမချင်း မာနပြိုင်ပွဲ၊ အထက်လူကြီးနဲ့ အလျှော့အတင်း၊ ကျောင်းသားကို ဆုံးမတာ မိဘက မကျေနပ်တဲ့ ကိစ္စ၊ ကျူရှင်နဲ့ ဆရာ၊ ကျောင်းအားကစား၊ အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ ဆရာ၊ စတာတွေကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတယ်။ မျိုးချစ်ဟာ နာ ၃ နာကို အခြေခံပြီး ပထမဆုံး ကျောင်းဆရာဘဝမှာ ကြုံရသမျှ အခက်အခဲတွေကို ရင်ဆိုင်နိုင်ခဲ့တယ်။ ဒီလိုနဲ့ အချိန်ကာလတွေ ရွေ့လျားပြီး မျိုးချစ်တစ်ယောက် ရာထူးတိုးလျှောက်တာ အောင်မြင်လို့ ပဲခူးရိုးမ အစပ်နား ရွာတစ်ရွာဖြစ်တဲ့ …ထ(ခွဲ)ဝါးစိမ်းတော ကျောင်းမှာ အထက်တန်းပြ အဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ဖို့ ဖြစ်လာတယ်။ အဲ့ဒီရွာလေးဟာ ပဲခူးရိုးမရဲ့ အစပ် ခေါင်လွန်းတဲ့နေရာဖြစ်ပြီး ငှက်ဖျားကြမ်းတယ်။ တစ်ခါတရံ တောဆင်ရိုင်းတွေ မျက်စိလည်ပြီး ရောက်လာတတ်တာမျိုး ဖြစ်တဲ့အထိ ခေါင်တဲ့ ဒေသ။ ဒီလိုဒေသကို မြို့ပေါ်က စာပေဝါသနာရှင် တဖြစ်လည်း စာရေးဆရာပေါက်စ ကိုမျိုးချစ်ဟာ သွားရောက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တယ်။

‘နေခြည်ဖြာ၍ လင်းစေသား’မှာ စာရေးဆရာ ချစ်ခိုင်စံ ရေးဖွဲ့တဲ့ ၂၁ ရာစု ကျောင်းဆရာ ကိုမျိုးချစ်ရဲ့ ကျောင်းဆရာဘဝကို စာဖတ်သူတို့ ရှုမြင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယခုစာအုပ်ဟာ စာရေးဆရာ ချစ်ခိုင်စံရဲ့ ဒုတိယမြောက် လုံးချင်းဝတ္ထုဖြစ်သလို ပထမဝတ္ထုဖြစ်တဲ့ ရွက်ခြောက်တုန်းကလိုပဲ ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့ ဘဝတွေကို အပေါ်ယံ မဟုတ်ဘဲ ရင်ဘတ်ထဲထိ မြင်ရအောင် ရသမြောက် ရေးဖွဲ့ထားတဲ့ ဝတ္ထုကောင်းတစ်ပုဒ်ဖြစ်ပါတယ်။

ခေတ်သစ်၏ ခေါ်ရာသို့ မလိုက်နိုင်ဘဲ ကျဆုံးသွားသည့် လူတန်းစားတစ်ရပ်တစ်ကြောင်း။

ပေါင်းလောင်းရပ်နေ ဦးရွှေဖြူ၊ ဒေါ်ငြိမ်း၊ ၎င်းတို့၏သား ကိုဖေမောင်၊ စမုန်ကွင်းကောက်ရပ်နေ ဦးဇေယျာ၊ ဒေါ်လှမေ၊ ၎င်းတို့၏ သမီး မညွန့်ခင်။
သူတို့သည် ဤဇာတ်လမ်း၏ ဇာတ်ဆောင်များ။ စာရေးဆရာကြီး ကျော်အောင်က ထိုဇာတ်ဆောင်တွေနဲ့ ထိုခေတ်က လူတွေအကြောင်းကို ‘နိဗ္ဗာန်ဘုံပျောက်ဆုံးခြင်း’မှာ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်နဲ့ ပမာပြု တင်ပြတယ်။

ပေါင်းလောင်းဆိုတဲ့ အရပ်က ခေါင်တယ်၊ မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်း တစ်နေရာကို ကိုယ်စားပြုတဲ့အရပ်ဒေသ။ အဲ့ဒီဒေသမှာ နေထိုင်ကြတဲ့သူတွေက ရိုးရိုးအေးအေးတွေ။ သီပေါမင်း ပါတော်မူပြီး အင်္ဂလိပ်တွေ ရောက်လာလို့ ခေတ်ပညာတတ်ကျောင်းတွေ ဖွင့်တဲ့အခါ “ပညာများ ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ ထားလည်း ရတာပဲ၊ ဘာလို့ လောကဓာတ်ကျောင်းပို့မလဲ” လို့ မေးငေါ့ကြတဲ့အရပ်။

စမုန်ကွင်းကောက်က အောက်ပြည်အောက်ရွာက အရပ်ဒေသတစ်ခု၊ တိုးတက်ခေတ်မီတဲ့ ရန်ကုန်လို အရပ်နဲ့ ကုန်စည် အကူးအသန်း အဆက်အသွယ်ရှိတယ်။ မိရိုးဖလာ လယ်မြေ စိုက်ပျိုးစီးပွားကို အစိုးရဆီက ချေးငွေတွေ ယူပြီး ပိုမိုတိုးတက်တဲ့ စီးပွားတစ်ရပ်ဆီ ရှေ့တိုးဖို့ ကြိုးစားနေကြတဲ့ အရပ်။
ပေါင်းလောင်းက ဦးရွှေဖြူဟာ သူကြီးမျိုးဆက်။ အဖေသူကြီး ကွယ်လွန်တော့ အလိုလို သူကြီးဖြစ်လာသူ။ သူ့ခေတ်မှာ မြန်မာတို့ ထီးနန်းကျိုးပေါက် အင်္ဂလိပ်လက်အောက်ရောက်တော့ သူက သူကြီးအရာကနေ မကျသွားတဲ့တိုင် သူ့အထက်မှာ မြို့အုပ်မင်းဆိုသူတစ်ယောက် ပေါ်လာတယ်။ သူက ဒုတိယဖြစ်သွားတယ်။ အပြောင်းအလဲခေတ်ကြီးမှာ ထိုင်နေရင် ဘာမှဖြစ်လာဘူးဆိုတဲ့ စိတ်နဲ့အောက်ပြည်အောက်ရွာ စုန်ဆင်းရာက စမုန်ကွင်းကောက်ကို ရောက်သွားတယ်။

‘နိဗ္ဗာန်ဘုံပျောက်ဆုံးခြင်း’ မှာ ကျော်အောင်ရဲ့ metaphor ဆန်ဆန် တင်ပြမှုကို ဖတ်ရပါမယ်။ ခေတ်တွေကို ပြတယ်။ လူတန်းစားတွေကိုပြတယ်။ အတွေးအခေါ် ၊ ဘဝရပ်တည်ရှင်သန်မှု၊ လူမှုစီးပွား စတာတွေကို ဇာတ်ဆောင်တွေက တစ်ဆင့်၊ စာမျက်နှာထက်က တစ်ဆင့်၊ ရေးသားတင်ပြတယ်။
တစ်နည်း ‘နိဗ္ဗာန်ဘုံပျောက်ဆုံးခြင်း’ ဟာ ဝတ္ထုစာအုပ်တစ်အုပ်ထက်ပိုတဲ့ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ဖြစ်ပါတယ်။

ဆရာကျော်အောင်၏ ပထမဆုံး ရသဝတ္ထုရှည်တစ်အုပ်ဖြစ်သလို စာပေအစဉ်အလာ ကြီးမားလှတဲ့ ပုဂံစာအုပ်တိုက်ရဲ့ (သတ္တမမြောက်) နှစ်လည်အထူးထုတ် ပင်ကိုယ်ရေး ရသဝတ္ထုရှည်တစ်အုပ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

“ရိုးရှင်းတဲ့ အိပ်မက်ရှင် လူငယ်လေးတစ်ယောက်ရဲ့ ကန္တာရထဲက ထူးထွေ ဆန်းပြားတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ”

လူတိုင်းမှာ မြင်လွယ် သိလွယ်တဲ့ အကျင့်စရိုက်တွေ၊ စိတ်အခြေအနေတွေ ရှိတယ်။ အပေါ်ယံ မျက်နှာဖုံး တစ်ခုလိုပေါ့။ တကယ့်အတွင်းထဲက စိတ်ရဲ့အရောင်ကိုတော့ ကြုံကြိုက်တိုက်ဆိုင်မှသာလျှင် သူတပါးက မြင်ခွင့် သိခွင့်ရကြတယ်။

သူတကာလို အိပ်မက်ရိုးရိုး ပဲ မက်ခဲ့သူ မင်းမာန်ရဲ့ ဘဝဟာ တက္ကသိုလ် နောက်ဆုံးနှစ်မှာ ဖအေဖြစ်သူ ကွယ်လွန်သွားတော့ ပြိုကွဲပျက်စီးခဲ့ရတယ်။ ကိုယ်ပိုင် software ထုတ်မယ်၊ အိုင်တီအလုပ်ခန်းလေး ဖွင့်မယ်၊ ချစ်ရသူမိုးနဲ့ နှစ်ယောက်တစ်ဘဝ ထူထောင်မယ် ဆိုတဲ့ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း အိပ်မက်လေးတောင် မက်ခွင့်မရဘဲ မိသားစုရဲ့ တာဝန်ကြီးဟာ သူ့ ပခုံးပေါ် ရုတ်တရက် ပြိုဆင်းလာတယ်။

အဲဒါကြောင့်ပဲ ပါရှန်းပင်လယ် ကျွန်းဆွယ်နိုင်ငံ တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဒါမွန်းပြည်က ဘုရင့်ငှက်ဥယျာဥ်တော် မှာ ငှက်ထိန်းဝန်ထမ်း အဖြစ် တာဝန် သွားရောက် ထမ်းဆောင်ဖို့ လက်ခံလိုက်ရတယ်။

လှပလွန်းတဲ့ ကန္တာရနိုင်ငံ ၊ ရေနံကုန်ကုန်သွယ်မှုကြောင့် ရွှေပိန်းချကား စီးနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံး သူဌေးများ ရှိရာ နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ဒါမွန်း။ ဒါမွန်းပြည် က တယ်ကွန်မယ်လာ ဟာ လင်းယုန် သုတေသနတွေ လုပ်နေတဲ့ ကန္တာရအတွင်းက ဘုရင့်ငှက်ဥယျာဉ်တော် ဖြစ်တယ်။

အိုင်တီပိုင်း ထူးချွန်တဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေ ဦးစားပေးပြီးခေါ်တဲ့ တယ်ကွန်မယ်လာမှာ လစာကောင်းကောင်းနဲ့ အလုပ်ဝင်ရတာ မင်းမာန်အတွက် မဟာ အခွင့်အရေး တစ်ရပ်ပေပဲ။

တယ်ကွန်မယ်လာ နဲ့ အနီးဆုံးမြို့ ဖြစ်တဲ့ အယ်မာမြို့လယ် ဒိုင်နက်စတီဟိုတယ် ​​လေးထပ်မှာ အမေရိကန် သီးသန့်ကလပ် တစ်ခုရှိတယ်။ တယ်ကွန်မယ်လာ က သိန်းငှက်ဥယျာဥ် က ဘာတွေ လုပ်နေတာလဲ ဆိုတာ သိချင်စိတ် ငမ်းငမ်းတက်နေတဲ့ အမေရိကန် စစ်အရာရှိတွေ လာနေကျ နေရာပေါ့။

နေ့စဉ် ဘဝမှာ အပေါ်ယံ အေးခဲ တည်ငြိမ်နေတဲ့ ပုံစံ ရှိပေမဲ့ သွေးဆူလွယ်သော စိတ်ရိုင်းတွေ ရှိတဲ့ မင်းမာန်။ အဲဒီ အမေရိကန် သီးသန့်ကလပ် ကို ရောက်ရှိသွားတဲ့အခါ ဘာတွေများ ကြုံတွေ့ရမလဲ… ။

ရှေ့က ထွက်ခဲ့တဲ့ ဆရာမ ဆေးဆေ ရဲ့ “ဖွေရှာမောရသူမယ်” ရယ် “တစ်ဘဝဒဏ်ရာ” နှစ်အုပ်နဲ့ လုံဝ တခြားစီ ကွဲထွက်နေတဲ့ ဇတ်လမ်းဆန်းဆန်း တစ်ပုဒ်။ စဖတ်မိလိုက်ရင် စာအုပ် မပြီးမချင်း လက်က မချချင် ဖြစ်မှာပါလို့ ဆိုချင်ပါတယ်။

လူတို့ဟာ ဘဝချုပ်ငြိမ်းခြင်းတရားက လွတ်မြောက်မယ့် အိပ်မက်ကို အမြဲ စွဲလမ်းခဲ့ကြပါတယ်။ ထာဝရ အသက်ရှင်သန်နိုင်မယ်ဆိုတဲ့ အိပ်မက်ဟာ အမှန်ဖြစ်လာခဲ့ရင် … ?

အမရဌာနေဟာ ပေါ်တူဂီ စာရေးဆရာ ဆာရာမာဂိုးရဲ့ Death with Interruptions ကို ဆရာမိုးသက်ဟန် ဘာသာပြန်ထားတဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ ဆာရာမာဂိုးဟာ စာပေပညာရှင်လို့ သတ်မှတ်ခံထားရတဲ့ ကမ္ဘာကျော်စာရေးဆရာကြီးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၁၉၉၈ မှာ စာပေနိုဘယ်လ်ဆု ချီးမြင့်ခံရသူတစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အမရဌာနေမှာ ဘဝနေဝင်ချိန်နဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း မည်သို့ဆက်စပ်သနည်း ဆိုတာကို စာရှုသူတို့ မြင်တွေ့ရပါမယ်။

ဒီစာအုပ်မှာ အဓိကအားဖြင့် အပိုင်း ၂ ပိုင်း ပါဝင်ပါတယ်။ ပထမပိုင်းအနေနဲ့ နှစ်တစ်နှစ်ရဲ့ အစမှာ မရဏမယ်တော်ကြီးဟာ အားလပ်ရက် ခွင့်ယူသွားတယ်။ (အနောက်တိုင်းမစ်သ်တွေရဲ့ အလိုအရ မရဏမင်းဟာ လိင်အနေနဲ့ အမ ဖြစ်တယ်) လူတွေရဲ့ ဘဝနေချိန်ကြီး ရုတ်တရက် ရပ်တန့်သွားတယ်။ ထာဝရရှင်သန်မှု ရသွားတဲ့လူတွေဟာ ပျော်ရွှင်စွာ နေရင်းနေရင်းနဲ့ ရှင်သန်ခြင်းဟာ ပြဿနာဆိုတာကို သိရှိလာခဲ့တယ်။ သုဘရာဇာတွေ အလုပ်မရှိတော့ဘူး။ လူတွေက အမြဲ ရှင်သန်နေတော့ ဝန်ထမ်းတွေကို ပင်စင်လစာ တစ်သက်လုံး ပေးနေရရော။ လူတွေရဲ့ ဘဝနေဝင်ချိန်သာ ရပ်တန့်သွားတယ်။ အိုခြင်း နာခြင်းက ရှိနေတော့ ဘိုးဘွားရိပ်သာနဲ့ ဆေးရုံတွေမှာ လူတွေ ပြည့်လျှံလာတယ်။ အိုခြင်းရဲ့ နောက်ဆုံးအချိန်ထိ ရောက်နေလို့ လောကကြီးကို နှုတ်ဆက် ထွက်ခွာချင်ပေမယ့် မရဏမယ်တော်ကြီးဟာ ခွင့်ယူနေတော့ ဘဝနေဝင်ချိန်ကို သွားဖို့အတွက် သူတို့အဖို့ အဆင်မပြေဘူး။

စာအုပ်ရဲ့ ဒုတိယပိုင်းမှာတော့ မရဏမယ်တော်ကြီးဟာ အလုပ်ပြန်လုပ်လာတယ်။ ဘဝနေဝင်ဖို့ အချိန်စေ့တဲ့သူတွေဆီကို စာပို့ပြီး တစ်ပတ်ပြည့်ရင် ဘဝနေဝင်ပြီဆိုတဲ့ ပုံစံနဲ့ နတ္ထိတရားကို ပုံစံတစ်မျိုးနဲ့ ပြန်စတယ်။ စာရပြီး တစ်ပတ်နေမှ လောကကြီးကို နှုတ်ဆက်ရမှာဆိုတော့ ဘဝရဲ့ နောက်ဆုံးလက်ကျန်တစ်ပတ်ကို လူတွေ ဘယ်လိုဖြတ်သန်းလဲဆိုတာ ဆာရာမာဂို တင်ပြထားတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းတယ်။ အဲဒီမှာမှ မရဏမယ်တော်ကြီးဟာ တစ်ပတ်ပြည့်ရဲ့သားနဲ့ သူစာပို့လို့ မရတဲ့သူတစ်ဦး ပေါ်လာတယ်။ သူက အသက် ၅၀ အရွယ် တကိုယ်ရည် ဂီတသမားကြီး။ သူ့ကို ဘဝကြီးကို အဆုံးသတ်ပေးဖို့ မရဏမယ်တော်ကြီးဟာ မျိုးစုံ ကြိုးစားပါတော့တယ်။

ဆာရာမာဂိုးဟာ ဒီဇာတ်လမ်းရဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေကို အပေါစီး မြင်ကွင်းကျယ်ကနေ မြင်တွေ့နေရသလို ပုံဖော်ထားပါတယ်။ ပို့စ်မော်ဒန် အရေးအသားဖြစ်တဲ့ ဝတ္ထုအကြောင်းပြောပြတဲ့ ဝတ္ထုမျိုးဖြစ်ပြီး ဂျိမ်းဂျွိုက်စ်ရဲ့ ရေးဟန်မျိုးလို့ လေ့လာသူတို့ ဆိုကြတယ်။ စာဖတ်သူတို့ ဝတ္ထုထဲ ရောက်စဉ်မှာ ဘာဖြစ်နိုင်လဲ ခန့်မှန်းခိုင်းတာမျိုး၊ စာရေးသူက ဝတ္ထုထဲဝင်ပြီး ဇာတ်ကြောင်းထဲမှာ စီးမျောတာမျိုး၊ စကားလုံးပင်လယ်ထဲ စာဖတ်သူရဲ့ အာရုံစူးစိုက်မှုကို အရယူတာမျိုး စတဲ့ အဆင့်မြင့်စာရေးဟန်နည်းတွေနဲ့ ဆာရာမာဂိုးဟာ အမရဌာနေကို ရေးဖွဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာက စာဖတ်ပရိသတ်တို့က ဒီစာအုပ်ကို နှစ်ခြိုက်စွာ ဖတ်ရှုပြီး ကောင်းမွန်တဲ့ Review များစွာလည်း ရရှိထားပါတယ်။ ဘာသာပြန်သူ ဆရာမိုးသက်ဟန်က “ဒီဝတ္ထုဟာ ဖတ်ရ ခက်ပါတယ်။ ဆိုတော့ ဘာသာပြန်ရတာလည်း ခက်ခဲလှပါတယ်။ မြန်မာဘာသာစကားကို ပြန်ဆိုရာမှာ အဆီလျော်ဆုံး၊ အချောမွေ့ဆုံးဖြစ်အောင် အားထုတ်ထားပါတယ်” လို့ အမှာစာမှာ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားပါတယ်။