ယခုစာအုပ် မာက့်စ်ဝါဒနှင့်တွေးခေါ်မြော်မြင်ရေး ကျမ်းမှာ လူတို့ရဲ့ တွေးခေါ်မြော်မြင်မှုတွေဟာ ဘယ်ကစပြီး ပေါ်ပေါက်လာသလဲ? ပြင်ပ ရုပ်အမှန်တရားနဲ့ တွေးခေါ်မြော်မြင်မှုတွေက ဘယ်လို ဆက်စပ်နေသလဲ? တွေးခေါ်မြော်မြင်မှုတွေဟာ လူမှုဘဝမှာ ဘယ်နေရာတွေက ပါဝင်နေသလဲ ဆိုတဲ့ ပြဿနာများကို ရှင်းလင်းတင်ပြထားတာ ဖတ်ရှုလေ့လာရပါမယ်။

မာက့်စ်ဝါဒနှင့်တွေးခေါ်မြော်မြင်ရေး ကျမ်းဟာ တစ်အုပ်တည်း ဖတ်ပြီး လေ့လာရင် ရသလို ရှေ့က ထွက်ရှိပြီးတဲ့ ကျမ်းများဖြစ်သော အနုပဋိလောမရုပ်ဝါဒ နှင့် သမိုင်းဆိုင်ရာရုပ်ဝါဒ တို့ရဲ့ အဆက်အဖြစ်လည်း တွဲဖက်လေ့လာ ဖတ်ရှုနိုင်တဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ မာက့်စ်ဝါဒနှင့်တွေးခေါ်မြော်မြင်ရေး စာအုပ်ရဲ့ မူလအမည် Theory of Knowledge ကို တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ဆိုရင် အသိဉာဏ်ပညာသဘောတရား ဟူ၍ ဖြစ်ပြီး မူရင်းစာရေးသူက ဗြိတိသျှကွန်မြူနစ်ပါတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်သူ မောရစ်ကွန်းဖို့သ် ပါ။

မောရစ်ကွန်းဖို့သ် ရေးသားတဲ့ မာက့်စ်ဝါဒနှင့်တွေးခေါ်မြော်မြင်ရေးကျမ်းမှာ အပိုင်းသုံးပိုင်းကို အဓိက လေ့လာရမှာ ဖြစ်ပြီး
(၁) စိတ်၏သဘာဝနှင့် မူလအစ
(၂) တွေးခေါ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်ပုံ
(၃) သစ္စာတရားနဲ့ လွတ်လပ်မှုတို့ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆရာမြသန်းတင့်ဟာ မောရစ်ကွန်းဖို့သ်ရဲ့ ကျမ်းများကို ဘာသာပြန်ဆိုရာမှာ လုံးလုံးလျားလျား တိုက်ရိုက်ပြန်ဆိုခြင်း မဟုတ်ဘဲ စာဖတ်ပရိသတ်များ နားလည်လွယ်စေဖို့ မာက့်စ်၊ အိန်ဂျယ်၊ လီနင်၊ စတာလင်၊ မော်စီတုန်း တို့ရဲ့ ကျမ်းများကိုပါ ကိုးကားပြီး ရေးထားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် ကျမ်းသုံးကျမ်းလုံးကို ပြုစုရာမှာ အများ ဖတ်ရှုရ နားလည်စေရန် လွယ်နိုင်သမျှ လွယ်အောင် ရေးသားထားတယ်။ အဘိဓမ္မာစကားများကို ပြန်ဆိုရာမှာ နားလည်ရခက်တဲ့ ပါဠိစကားတွေကို တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ပြီး မြန်မာစကားလုံးစစ်စစ်တွေနဲ့ ရွေးချယ်ပြန်ဆိုထားတယ်။ ခက်ခဲနက်နဲတဲ့ အဘိဓမ္မာကျမ်းများ ဖြစ်တာကြောင့် စာဖတ်ပရိသတ်အချို့အနေနဲ့ တစ်ခေါက်၊ နှစ်ခေါက်မှ ဖတ်ရုံဖြင့် နားမလည်ပါက အကြိမ်ကြိမ် ပြန်လည် လေ့လာဖတ်ရှုဖို့ လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်လို့ ဘာသာပြန်ဆိုသူ ဆရာမြသန်းတင့်က ဆိုထားပါတယ်။

“တစ်ခါတစ်ရံ စာဖတ်သူအချင်းချင်း စာကြောင်းပေကြောင်း ဆွေးနွေးရသည်မှာ အရသာတစ်မျိုး ဟု ထင်ပါသည်”

ဆရာ(ဦး)အောင်သင်းဟာ ရသစာပေများ၊ လူငယ်အကျိုးပြုစာပေများ အပါအဝင် စာပေလက်ရာမျိုးစုံကို ရေးသားပြုစုခဲ့တဲ့ စာရေးဆရာတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဆရာရဲ့ စာပေဆိုင်ရာ လေ့လာချက်ဆောင်းပါးတွေဟာလည်း လူကြိုက်များ ကျော်ကြားလှပါတယ်။ ဆရာ(ဦး)အောင်သင်းဟာ ဒီစာအုပ်ပါ စာပေဆောင်းပါးတွေကို ၁၉၇၁ ခုနှစ်တဝိုက်မှာ စတင်ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ စာပေဆောင်းပါးများ ဖြစ်သည်နှင့်အညီ ဝေဖန်ရေး၊ ထောက်ပြခြင်း၊ လေ့လာချက်၊ အညွှန်း စသည့်လက်ရာများ ပါဝင်ပြီး ဒီစာပေဆောင်းပါးတွေကို စတင် ရေးသားရာမှာ လက်ဖက်ဝိုင်းတစ်ခုကနေ အစပြုခဲ့ပါသတဲ့။ တက္ကသိုလ်မင်းမော်၊ ရှုမဝအယ်ဒီတာ မောင်မြင့်မြတ်၊ ဆရာ(ဦး)အောင်သင်း တို့ သုံးယောက် လက်ဖက်ရည်ဆိုင် ထိုင်ရင်း အဲ့ဒီအချိန်အခါတုန်းက အင်မတန် ဆွေးနွေးငြင်းခုံလို့ကောင်းတဲ့ ခေါင်းစဉ်ဖြစ်တဲ့ ကာရန်မဲ့ကဗျာများအကြောင်း ရောက်သွားတယ်။ ဆရာ(ဦး)အောင်သင်းက စကားဝိုင်းမှာ ကာရန်နဲ့ ကာရန်မဲ့အကြောင်း ပြောဆိုရာက ရှုမဝမဂ္ဂဇင်းမှာ “မြန်မာဘာသာစကားနှင့် ကာရန်မဲ့ကဗျာ” ဆိုတဲ့ ဆောင်းပါး ပါရှိလာပါတယ်။ အဲ့ဒီမှာ အများတွက်ဆ မထားတဲ့ အမြင်ရှုထောင့်တစ်ခုဟာ စာဖတ်ပရိသတ်များရဲ့ ရင်ကို ထိခတ်သွားခဲ့ရာက အောင်သင်းဟာ စာပေဆောင်းပါး ကလောင်ရှင်ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

အဲ့ဒီကနေ “ရှေ့နေကောင်းနဲ့ သက်သေကောင်း” “အညာစာတမ်းတစ်စောင်ကို သုံးသပ်ခြင်း” စတဲ့ စာပေဆောင်းပါးတွေ ဆက်လက်ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ထို့နောက် ဝေဖန်ရေးဆောင်းပါး သုံးပုဒ် လေးပုဒ်တည်းနဲ့ နာမည်ကြီးသွားတဲ့ ကလောင်ရှင်ဟု ချီးကျူးမှုတွေ ရခဲ့သလို ပဋိပက္ခ ဆန်ဆန် အရေးအသားများ ရေးလေ့ရှိတာကြောင့် စာရေးဆရာ၊ အယ်ဒီတာ ဝင်းငြိမ်းကနေ “စာပေလူကြမ်းမင်းသား အောင်သင်း” လို့ ကင်ပွန်းတပ်ခဲ့တယ်။ ဘာကြောင့် စာပေလူကြမ်းမင်းသား ဖြစ်ရလဲဆို “လူကြမ်းဟု ဆိုသော်လည်း တမင်သက်သက် ပွဲဆူအောင် လုပ်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ စာပေတိုးတက်ရန် စေတနာမှန်သောကြောင့် မင်းသားဟု ဆိုနိုင်ကြောင်း” ဆိုတာကို ထည့်သွင်း ရေးသားခဲ့တယ်။

ပွဲဦးထွက်စာပေဆောင်းပါးများ စာအုပ်မှာ ဆရာ(ဦး)အောင်သင်းရဲ့ ထိမိ စူးရှ သွက်လက် ထက်မြတ်တဲ့ စာပေဆောင်းပါး ၁၁ ပုဒ်ကို ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်မှာ ဖြစ်ပြီး ခေါင်းစဉ်များက –
(၁) မြန်မာဘာသာစကားနှင့် ကာရန်မဲ့ကဗျာ
(၂) ရှေ့နေကောင်းနဲ့ သက်သေကောင်း
(၃) အညာစာတမ်းတစ်စောင်ကို သုံးသပ်ခြင်း
(၄) ဒဂုန်တာရာ၏ စာပေအယူအဆကို လေ့လာခြင်း
(၅) ရွှေဥဒေါင်း၏ တစ်သက်တာမှတ်တမ်း
(၆) အညာစာတမ်း၏ နောက်ဆက်တွဲ
(၇) လောက၏ ခင်ပွန်းကောင်းကြီးများ
(၈) သူတို့ ဝေဖန်ရေး
(၉) မင်းသုဝဏ်၏ သူ့မှာတမ်း
(၁၀) ကြည်အေး၏ သစ္စာသစ်
(၁၁) ဇော်ဂျီ တွေးပုံ ရေးပုံ တို့ ဖြစ်ပါတယ်။

“မဝေးရက်လေသော” တဲ့။ ကဗျာနဲ့ အက်ဆေး စုပေါင်းရောယှက်ထားတဲ့ ဝေဒနာဖွဲ့ စာအုပ်သစ်တစ်အုပ်။ ရေးသူက “ဆန်းမြထွန်းဝင်း”။ သူက သူ့ဝေဒနာတွေကို ဒီစာအုပ်မှာ ကဗျာနဲ့ရော အက်ဆေးနဲ့ပါ ဝေဝေဆာဆာ ဖွင့်ထုတ်ပြသထားပါတယ်။
ကဗျာက လူတွေရဲ့ နှလုံးသားတွေဆီ ထိရောက်ကူးစက်မှု အဆင်အပြေဆုံး ဆက်သွယ်မှုကွန်ယက်တစ်မျိုးပဲ ဖြစ်လိမ့်မယ် ဆိုရင် အက်ဆေးကတော့ လူတွေရဲ့ ခံစားတွေးတောမှု နယ်ပယ်ကို ယူဇနာခရီးသစ် ဖွင့်လှစ်ပေးရာ လမ်းကြောင်းပြမြေပုံလည်း ဖြစ်နိုင်မယ် ထင်ပါတယ်။
ဆရာဆန်းမြထွန်းဝင်းရဲ့ ဒုတိယမြောက် စာအုပ်သစ် ဖြစ်တဲ့ “မဝေးရက်လေသော” မှာ စာဖတ်ပရိသတ်အကြိုက်တွေ့ခဲ့တဲ့ ပထမစာအုပ်ကထက် ရသစုံ၊ အကြောင်းအရာစုံ၊ ဝေဒနာစုံအောင် အားထုတ်ပြင်ဆင်ထားတယ်လို့ စာရေးသူ အမှာစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဖော်ပြထားသလိုပဲ၊ ဆရာဆန်းမြဝင်းထွန်းရဲ့ “မဝေးရက်လေသော” ကဗျာနဲ့ အက်ဆေးတွေထဲမှာ ချစ်ခင်နှစ်သက်လိုလားသူတွေနဲ့ မဝေးရက်ပေမဲ့ ဝေးရရက်တွေ ကြုံလာတဲ့အခါ ဝေးရ၊ ခွဲရ၊ ခွာရ၊ လွမ်းရတဲ့ ဝေဒနာတွေကို ဆွတ်မြည့်နင့့်မောစွာ ခံစားဖတ်ရမှာပါ။
“တချို့အရာတွေကို
ကိုယ်က ချစ်တာတစ်ခုတည်းနဲ့
လက်ခံခဲ့တာ မင်း သိမှာပါ” တဲ့။
ဆရာဆန်းမြထွန်းဝင်းရဲ့ ရင်ထဲက ဝေးခဲ့ရတဲ့ ဝေဒနာတွေကို ပီပီသသ လိုက်ပါခံစားဖို့ ဆိုရင်တော့ “မဝေးရက်လေသော” စာအုပ်လေးကို ခုလို မိုးတစိမ့်စိမ့် ရွာနေတဲ့ လွမ်းမောဖွယ်အချိန်မှာ ဖတ်ရင်း တွေးရင်း ခံစားရင်း လွမ်းမောရင်း ကြေကွဲရင်း စီးမျောစေချင်ပါတယ်။
လူအများစုမှာ ​မဝေးရက်ပေမဲ့ ဝေးရက်လို့ ဝေးခဲ့ကြဖူးသူ ဆိုတာ (အနည်းဆုံး တစ်ဘဝမှာ တစ်ယောက်လောက်တော့) ရှိဖူးကြတယ် မဟုတ်လား။

မြသန်းတင့် – သမိုင်းဆိုင်ရာရုပ်ဝါဒ ဟာ အနုပဋိလောမရုပ်ဝါဒ ကဲ့သို့ပင် ဝတ္ထုမဟုတ်တဲ့ ကျမ်းစာအုပ်ငယ်တစ်အုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ စာချစ်သူအဖို့ ဖတ်ပြီးသွားရင် စာအုပ်စင်ပေါ် အပြီးတင်လိုက်ရမယ့် စာအုပ်မျိုး မဟုတ်ဘဲ ခေတ်အဆက်ဆက် ဝါဒ၊ အဘိဓမ္မာတွေ တိုးတက်ဖြစ်ထွန်း ပြောင်းလဲလာတိုင်း နှိုင်းယှဉ်ချိန်ထိုး လေ့လာရမယ့် ကျမ်းစာအုပ်တစ်အုပ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

သမိုင်းဆိုင်ရာရုပ်ဝါဒ ကျမ်းစာအုပ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး “မည်သည့်အင်အားစုများက လူ့အဖွဲ့အစည်းကြီးကို မောင်းနှင်နေကြသနည်း။ လူမှုဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုသည် မည်သည့်ဥပဒေသများအရ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်နေရသနည်း။ ဤမေးခွန်းများကို သမိုင်းဆိုင်ရာရုပ်ဝါဒက ဖြေဆိုပေသည်။ ထို့ကြောင့် မောင်းနှင်ရေးအင်အားစု၏ ယေဘုယျသဘောတရားနှင့် လူမှုဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှု၏ ဥပဒေသများကို ပြဆိုသည့် စာတမ်းကို သမိုင်းအား ရုပ်ကျစွာ ကြည့်မြင်ခံယူချက် (သို့) သမိုင်းဆိုင်ရာရုပ်ဝါဒ ဟု ခေါ်ပေသည်။ လူတို့၏ နေ့စဉ်ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရာ၌ ရုပ်ဝါဒကျသော လောကအမြင်ကို ဟပ်ယူလိုက်သောအခါ သမိုင်းဆိုင်ရာရုပ်ဝါဒဟူ၍ ဖြစ်ပေါ်လာသည်” လို့ စာအုပ်တစ်နေရာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း အင်္ဂလိပ်တွေ အုပ်စိုးထားတဲ့ မြန်မာပြည်ကို ဂျပန်တွေက လေယဉ်ပျံတွေနဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် စစ်ပွဲကို စတင် ဆင်နွဲခဲ့တယ်။ နောက် ၂နှစ်လောက် ကြာတော့ မဟာမိတ်တပ်တွေက မြန်မာပြည်ကို ဗုံးတွေ လာကြဲကြပြန်တယ်။ ဗုံးတွေ အပြင်းအထန် ကြဲချခံနေရတဲ့ တောင်ကြီး၊ မေမြို့ (ပြင်ဦးလွင်) ဒေသတွေမှာ ဂျပန်ခေတ်အတွင်း မိန်းမသားတယောက်ရဲ့ အတွေ့အကြုံ တွေဟာ တော်ရုံလူ သွေးပျက်စရာပါ။ ပြီးတော့ သူကလည်း မြန်မာပြည်ဖွားဆိုပေမဲ့ လူဖြူ အမျိုးသမီး တယောက် ဖြစ်နေတယ်။ လူဖြူအမျိုးသမီး ဖြစ်နေတာကြောင့် ဂျပန်တွေက ဟယ်လင့် ရုပ်ရည်ကြည့်ပြီး သူလျှို လို့ စွတ်စွဲကာ ခဏခဏ ဖမ်းစီး နှိပ်စက်ခြင်းကိုလည်း ခံခဲ့ရရှာတယ်။ ချန်ကေရှိတ်ရဲ့ ဆိုးဝါးလှတဲ့ တရုတ်စစ်သားတွေ ၊ ရက်စက် ကြမ်းကြုတ်တဲ့ ဂျပန်စစ်သားတွေ၊ တောမီးလောင်မှ လက်ခမောင်း ထခတ်တဲ့ တောကြောင်တွေရဲ့ ရန်အသွယ်သွယ်ကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ လူစွမ်းကောင်း သူနာပြု မိန်းမပျိုတစ်ဦး မြန်မာပြည်မှာ ရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။ သူကတော့ ဟယ်လင် ရိုဒရီဂတ်စ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနဲ့ ဒေါ်ခင်ကြည် ကိုပါ ဟယ်လင် တွေ့ကြုံခဲ့ဖူးတယ်။ အဖေက ပေါ်တူဂီလူမျိုး ဆရာဝန်ကြီး၊ အမေက စကော့ အမျိူးသမီး သူနာပြု တို့ရဲ့ သမီး ဟယ်လင်ဟာ မျိုးရိုးစဉ်လိုက် လူနာတွေကို ပြုစုစောင့်ရှောက်တဲ့ လုပ်ငန်းကိုပဲ စိတ်ပါဝင်စားတယ်။ သူ့အဖေ ဆရာဝန်ကြီးကလည်း တောင်ကြီးမှာ မြေဝယ် အိမ်ဆောက်ပြီး အခြေချနေခဲ့တာ ကြာပြီ။ မြန်မာ့ ရေမြေကို ချစ်မြတ်နိုးတဲ့ အဖေက မွေးလာတော့ မြန်မာပြည်သား လူနာများစွာကို စောင့်ရှောက်ရနေရတာကို ကျေနပ်နေတဲ့ ဟယ်လင် ပါ။ ဟယ်လင်ဟာ လူနာတွေကို ဘယ်တော့မှ စွန့်ခွာသွားမယ့် လူမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း ဂျပန်ခေတ် တစ်ခုလုံး ဆိုးဝါးတဲ့ အတွေ့အကြုံ တွေ အမျိုးမျိုး ကြုံတွေခဲ့ရတာပေါ့။ အမေနဲ့ ညီမဖြစ်သူတို့ အိန္ဒိယကို ထွက်ပြေးသွားချိန်မှာ လူနာတွေအတွက် သူ တောင်ကြီးဆေးရုံ မှာ နေရစ်ခဲ့တယ်။ သူဟာ ရှားမှ ရှားတဲ့ အမျိုးသမီး သူနာပြုတယောက်။ လူနာတွေကို ဘယ်တော့မှ မျက်နှာလွဲ ခဲပစ် မထားခဲ့ရက်နိုင်ဘူး။ ဂျပန်တွေရဲ့ ထိုးစစ် ပြင်းထန်လွန်းတာကြောင့် အခွင့်ထူးခံ လူတန်းစား အနည်းငယ်ကလွဲရင် ကျန်တဲ့ အင်္ဂလိပ်လူမျိူး အရာရှိ အရာခံ ဝန်ထမ်းတွေ၊ အရပ်သား နိုင်ငံခြားသားတွေနဲ့ သူတို့ မိသားစုဝင်တွေဟာ တောလမ်းခရီးလမ်းကြောင်းအမျိုးမျိုးကနေ အိန္ဒိယ ထဲကို ဝင်ဖို့ ကြိုးစားကြတယ်။ တောင်ကြီးဆေးရုံ က မျက်နှာဖြူ ဆေးရုံအုပ်တွေ၊ လူကြီးတွေ ဂျပန် မဝင်ခင် ပြေးသွားကြတဲ့ အချိန်မှာ ဟယ်လင် ရိုဒရီဂတ်စ် ဆိုတဲ့ သူနာပြု တယောက်က သူ့ လူနာတွေ အတွက် စိုးရိမ်လို့ ကိုယ်လွတ်ရုန်းမပြေးခဲ့ရှာဘူး။ လူကောင်သေးသေး အပျိုအရွယ်လေးပေမဲ့ ဇွဲသတ္တိ အပြည့်နဲ့ လူနာတွေကို ဆေးကုပေး၊ အစားအသောက် တတ်နိုင်သမျှ ရှာဖွေ ကျွေးမွေးပြုစုတယ်။ သူ့ကို ကူညီနေတဲ့ သူနာပြုကလည်း အယ်နီ ဆိုတဲ့ ရှမ်းမလေး တယောက်ပဲ ရှိတယ်။ ဆေးရုံမှာ ခဏတာ လုပ်အားပေး လာလုပ်တဲ့ အင်္ဂလိပ် တပ်ကြပ်ကြီး ကတော့ ဟယ်လင့် စွမ်းဆောင်မှုတွေကြောင့် မီးအိမ်ရှင်မလေး ဖလော်ရင့်နိုက်တင်ဂေး ဆိုပြီး တင်စား ခေါ်ဝေါ်ခဲ့တယ်။ ” ဗမာ့ဟယ်လင် ” စာအုပ်ကတော့ နိုင်ငံခြားသူ သူနာပြုတဦးရဲ့ မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ တွေ နဲ့ သူရင်ဆိုင်ခဲ့ရတဲ့ ဘေးအန္တရယ်တွေကို အရိုးရှင်းဆုံး တင်ပြသွားခဲ့ပါတယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက မြန်မာပြည်ရဲ့ အဆိုးဝါးဆုံး ကာလကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့ရတဲ့ နိုင်ငံခြားသား သူနာပြုတယောက် ရဲ့ ကိုယ်တိုင်ရေးမှတ်တမ်း ဖြစ်ပါတယ်။